Zijtaarts Belang Dorpsnieuws Archief






Dorpsnieuws  Zijtaarts belang  Archief > Reizen > Let op een tekenbeet

Let op een tekenbeet

 

Een teek? Pak ‘m beet! Dat is de boodschap die GGD Hart voor Brabant vanaf vrijdag 20 april 2007 wil meegeven aan iedereen die de natuur in gaat. Ook in Noord-Brabant komen teken voor. Ze leven in struikgewas en hoog gras en zien eruit als spinnetjes. Als een teek langer dan 24 uur op de huid zit, bestaat de kans dat hij de ziekte van Lyme veroorzaakt. Zonder behandeling kan deze ziekte chronische klachten veroorzaken aan hart, zenuwstelsel, gewrichten en huid. De GGD adviseert om na een uitstapje in de natuur altijd uzelf - en eventueel een ander - even te controleren op teken.

Voor meer informatie over teken kunt u kijken op de website van de GGD Hart voor Brabant www.ggdhvb.nl.

Geef de teek geen kans!
In het voorjaar en de zomer trekken we, genietend van de (voorjaars)zon, lekker de natuur in. Vooral in maart tot november zijn er veel teken. Veel mensen maken zich ongerust over een tekenbeet. Wij krijgen hier dan ook veel vragen over. In dit stuk kunt u antwoorden op veelgestelde vragen lezen.
 

Tekenbeten (ziekte van Lyme)
Veel teken in Nederland en de landen om ons heen zijn besmet met een bacterie die de ziekte van Lyme veroorzaakt. Het grootste deel van de mensen, die gebeten worden door een besmette teek krijgen geen of pas veel later (ernstige) klachten. 

Hoe weet ik of ik gebeten ben door een besmette teek?
Of een teek besmet is, kan niemand aan de teek zien. Een tekenbeet is vrijwel pijnloos. Daardoor merk je vaak niet of je bent gebeten. Het goed nakijken van het lichaam na een wandeling in de natuur is daarom belangrijk, evenals een goede verzorging van de tekenbeet. Besmette teken komen in heel Nederland voor, maar vooral in de Achterhoek, Drente, Veluwe, Utrechtse Heuvelrug, Zuid-Friesland en de duingebieden is het risico het sterkst verhoogd. Bosarbeiders, jagers, kampeerders en wandelaars in deze gebieden lopen dus het grootste risico. Maar ook hier in de regio loopt u een groot risico op een tekenbeet. 

Hoe voorkom ik een tekenbeet?
Het tekenseizoen loopt van maart tot november, een groot gedeelte van het jaar dus. Om een tekenbeet te voorkomen is het belangrijk om de volgende adviezen op te volgen:
blijf op de paden en vermijd hoog gras en struikgewas. Teken worden overal in Nederland gevonden en leven in vochtige gebieden in struik- en grasgewassen tot op circa 1,50 meter hoogte;
draag bedekkende kleding (lange broek, broekspijpen in de sokken, ‘dichte’ schoenen, shirt met mouwen);
zet kinderen een pet op (teken vallen op het hoofd). Al voorkomt u hiermee niet alles, de teken kruipen vaak naar de oren en nek;
onderzoek het lichaam (bij elkaar) grondig op teken aan het einde van de dag na een wandeling of kamperen;
mensen die frequent risicogebieden in de risicoperiode moeten betreden (bijvoorbeeld beroepsmatig) kunnen bovendien de onbedekte huid insmeren met insectenwerende producten die 30% DEET bevatten, bij voorkeur in combinatie met het dragen van met permetrine geďmpregneerde kleding. Bij gebruik van middelen die DEET bevatten, is voorzichtigheid geboden bij overmatig gebruik. Deze middelen kunnen schadelijk zijn voor het zenuwstelsel.


Wat moet ik doen als ik toch gebeten ben door een teek?
Adviezen ter voorkoming van Lyme-borreliose na een tekenbeet:
verwijder de teek zo snel mogelijk, liefst binnen 24 uur. Hoe langer de teek vastzit in de huid, hoe groter de kans dat de bacterie die de ziekte van Lyme veroorzaakt wordt overgebracht;
brand de teek niet uit, gebruik geen olie of andere stoffen om de teek te verdoven;
verwijder de teek door met een pincet de ‘kop’ dicht bij de huid vast te pakken en enige keren rond te draaien zonder de teek vooraf te ‘behandelen’ met chemicaliën;
desinfecteer na het verwijderen de beetplaats met jodiumtinctuur of alcohol 70%;
noteer de datum van de tekenbeet;
houd de bijtwond de daaropvolgende weken in de gaten en raadpleeg een arts bij het optreden van griepachtige klachten (als koorts, malaise, lymfklierzwelling, hoofdpijn, spierpijn, pijn in de gewrichten) en bij het optreden dan wel geleidelijk groter worden van een rode ring rondom het bijtwondje.


Moet ik medicijnen innemen na een tekenbeet?
Nee, in de meeste gevallen is dit niet zinvol. Het belangrijkste blijft uiteraard om een tekenbeet te voorkomen. Indien je toch gebeten bent door een teek, volg dan bovenstaande adviezen op om de teek zo snel, goed en veilig mogelijk te verwijderen en verzorg het bijtwondje zoals aangegeven. Contact met de huisarts is alleen nodig indien dit niet gelukt is of wanneer een eventuele rode ring rond het wondje groter lijkt te worden en wanneer er klachten optreden. Vaak ontstaat op de plaats van de beet een rood plekje. Wanneer dit plekje klein blijft en binnen 1-2 weken weer verdwijnt is de kans klein dat u de bacterie heeft gekregen.
Deze ring kan nog tot weken of maanden later verschijnen, maar komt gemiddeld binnen 16 dagen.

 

Voor informatie over teken in het buitenland kunt u hier verder lezen.

Tekenbeet
Teken-encefalitis is een virusinfectie die een ontsteking van de hersenen (=encefalitis) kan veroorzaken.
Het virus kan onder andere worden overgedragen door een tekenbeet.


Varianten
Er zijn verschillende varianten van teken-encefalitis; de Europese variant (FSME), een minder ernstige vorm, en een Russische variant (RSSE), die vaker ernstiger verloopt. De meeste mensen die worden besmet maken ongemerkt de infectie door. De mensen die wel ziek worden, krijgen 7 tot 10 dagen na de besmetting griepachtige verschijnselen met koorts. Deze verschijnselen verdwijnen vanzelf. Een klein deel van de mensen krijgt 1 tot 3 dagen na het verdwijnen van de symptomen een hersenontsteking. Bij de Europese variant overlijdt ongeveer 1% van de mensen hieraan. Bij de Russische variant is de kans op overlijden en blijvende complicaties groter.


Hoe wordt teken-encefalitis overgedragen?
Teken-encefalitis wordt overgedragen door de beet van een met het virus besmette teek. Besmetting kan al gelijk na de beet optreden. Ook kan teken-encefalitis door het drinken van ongepasteuriseerde melk worden overgedragen.


Waar komt teken-encefalitis voor?
Teken-encefalitis komt voor daar waar teken leven die met één van de virussen besmet zijn. Teken leven in bossen en grasland. Teken besmet met de Europese variant komen voor in grote delen van Europa (behalve de Benelux en Noord-Scandinavië), teken besmet met de Russische variant komen voor in het zuiden van de voormalige Sovjet Unie, Kazachstan, het noord-oosten van China, Japan en Mongolië. Het actieve tekenseizoen is voor deze gebieden van maart tot november. 
 
Hoe voorkom je teken-encefalitis?
Teken-encefalitis kan men voorkomen door:
Geen ongepasteuriseerde melk te drinken
Tekenbeten te vermijden
- blijf op paden en vermijd hoog gras en struikgewas
- draag bedekkende kleding (lange broek,
  broekspijpen in sokken, stevige schoenen)
- zet een pet op (teken kunnen op het hoofd vallen)
- de onbedekte huid en broek/sokken insmeren
  met insectenwerende producten die 30%
  DEET bevatten
- kampeer niet aan de bosrand en niet langs
  de omzoming van een camping.


Indien toch een teek gevonden wordt, moet deze zo snel mogelijk verwijderd worden zonder deze te beschadigen. Volgens de recente literatuur kan dit het beste met een speciale tekenpincet, waarbij de pincet sluit ónder de teek en de teek voorzichtig recht (niet draaiend!) er uit wordt getrokken. Omdat teken-encefalitis al snel na de beet kan worden overgedragen, kan besmetting niet worden voorkomen door het elke avond verwijderen van teken! 


Overweging inenting tegen teken-encefalitis
Voor kampeerders en wandelaars in natuurgebieden in Europa die korter dan 4 weken gaan is het afdoende zich tijdens het actieve tekenseizoen te beschermen tegen tekenbeten. Voor kampeerders en wandelaars die langer naar deze gebieden gaan, en die naar gebieden gaan waar de Russische variant voorkomt, kan vaccinatie worden overwogen.
De noodzaak tot eventuele vaccinatie kan worden besproken met uw reizigersadviseur. Mensen die in gebieden wonen waar teken-encefalitis voorkomt én die risico lopen op tekenbeten, kunnen hiertegen worden gevaccineerd. Hetzelfde vaccin beschermt voor beide varianten. Een volledige serie vaccinatie bestaat uit drie injecties.


Informatie
Voor meer informatie verwijzen we u naar het telefoonnummer: 0900 – vaccins ofwel 0900 – 822 24 67 (€ 0,10 per minuut). U kunt ons uiteraard ook een e-mail sturen.  www.ggdhvb.nl.
Bron: Landelijk Coördinatiecentrum Reizigersadvisering (www.lcr.nl